Domenico Mangano & Marieke van Rooy
Winter 2015
Kunstenaar Domenico Mangano en kunsthistoricus Marieke van Rooy lieten zich in Het Vijfde Seizoen inspireren door de roemruchte geschiedenis van de affaire Dennendal, die zich in de jaren zeventig afgespeelde op de Willem Arntsz Hoeve. De psycholoog Carel Muller en de architect Frans van Klingeren wilden het isolement van de bewoners van de afdeling voor verstandelijk gehandicapten doorbreken door het terrein open te stellen voor andere bewoners en activiteiten die het terrein meer als een gewoon dorp zouden laten functioneren. Ze noemden dat ‘verdunning’. De emancipatie van de patiënt was voor Muller van groot belang. Het experiment heeft vier jaar geduurd en de laatste periode was de afdeling van Muller afgescheiden van de rest van de Willem Antsz Hoeve onder de naam Nieuw Dennendal. In 1974 werd het experiment op last van het kabinet beëindigd met de ontruiming van de paviljoens waar aanhangers van Nieuw Dennendal werkten.
Het project van Mangano en Van Rooy spitste zich toe op de erfenis van de Dennendal affaire en verbond historie met de actualiteit. Stel dat het Nieuw Dennendal project gecontinueerd zou zijn, hoe had het er dan uit gezien? En wat betekent tegenwoordig ‘socialiseren van de bewoners’? In de Nederlandse sociale geschiedenis heeft de Dennendal affaire een belangrijke plek ingenomen en de benadering van Muller en tijdgenoten is nu weer actueel binnen de geestelijke gezondheidszorg.
De kunstenaars plaatsten de geschiedenis en actualiteit van de Willem Arntsz Hoeve in een breder kader door op verschillende manieren het gedachtegoed uit de jaren zeventig te onderzoeken. Ze deden archiefonderzoek, hielden interviews en werkten samen met de huidige patiënten en cliënten van de instelling. Ook werden de ideeën van Muller in een internationaal perspectief geplaatst door ze te vergelijken met het de filosofie van de Italiaanse psychiater Franco Basaglia. Hij ontwierp een wet die voorzag in de sluiting van alle krankzinnigengestichten in Italië. Deze werd van kracht in 1978. De ideeën van Basaglia waren ook inspiratie voor veranderingen in de Nederlandse gezondheidszorg.
Gedurende hun residency hielden Mangano en Van Rooy een blog bij over hun onderzoek: www.dilutionindendolder.tumblr.com. Op de eindpresentatie was er een tentoonstelling met diverse werken van Domenico Mangano, gaf Marieke van Rooy een rondleiding over het terrein aan de hand van de ideeën van Muller en gaf John Foot, professor aan de Bristol University, op uitnodiging van Mangano en Van Rooy een lezing over Franco Basaglia.
Het project van Mangano en Van Rooy resulteerde zich in een video en een logboek. Het is onderdeel van een trilogie van Domenico Mangano over de psychiatrische patiënt en mensen met een meervoudige beperking in het Nederlands Koninkrijk.
Domenico Mangano studeerde aan de kunstacademie in Palermo. Hij nam deel aan verschillende artist in residence programma's, onder andere in Shanghai, Marseille en ISCP in New York. Zijn werk werd getoond in het Palazzo Grassi, Venetië, de Whitechapel Gallery in Londen, MCA in Chicago en de Vleeshal in Middelburg. Verschillende collecties kocht zijn werk, o.a. de Deutsche Bank, Fondazione Sandretto Re Rebaudengo en de Margulies Collection Miami. Sinds 2010 woont en werkt hij in Amsterdam.
De kunsthistorica Marieke van Rooy is promovendus aan de faculteit Bouwkunde van de TU Eindhoven. Haar onderzoek gaat over de politieke en sociale hervormingen aan het einde van de jaren zestig in Nederland en hoe deze van invloed waren op de architectuur van sociale huisvesting. Marieke van Rooy studeerde kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Ze werkte als freelance architectuurhistoricus en publiceerde artikelen over hedendaagse architectuur en droeg bij aan diverse tentoonstellingen voor het Nederland Architectuurinstituut. Sinds 2007 is ze promovendus aan de Technische Universiteit van Eindhoven. Van Rooy doceerde architectuurgeschiedenis en theorie. Voor meer informatie over het onderzoek, zie: www.tue.nl/universiteit/faculteiten/faculteit-bouwkunde/de-faculteit/medewerkers/detail/ep/e/d/ep-uid/20070387
De werkperiode van Domenico Mangano in Het Vijfde Seizoen werd ondersteund door het Mondriaan Fonds.
